Birja

Dünyada fond bazarı İlk dəfə nə vaxt meydana çıxdı?
10 maddədə birja tarixi.
Fond bazarı maliyyə dünyasının mərkəzindədir və əsrlər boyu insanların diqqətini cəlb edib. Ticarət, kapital və investisiya mərkəzinə çevrilmişdir. Bundan əlavə, birjanın uzun bir tarixi var. Başqa sözlə desək, birjanın təkamülü insanların öz mallarını mübadilə etməyə başladığı dövrlərdən dünya iqtisadiyyatına təsir göstərmişdir. Əgər hazırsınızsa, gəlin birja tarixində maraqlı səyahətə çıxaq!

  1. Fond bazarı anlayışının mənşəyi orta əsrlərə təsadüf edir.
    Birja anlayışı ilk dəfə orta əsrlərdə yaranmışdır. Beləliklə, bu, çox qədim ticarət sistemidir. O illərdə tacirlər mallarını alıb satmaq üçün bazarlardan istifadə edirdilər.
  2. 1531-ci ildə Belçikanın Antverpen şəhərində ilk rəsmi birja yaradılmışdır.
    Burada brokerlər və borc verənlər borc sənədlərini və vekselləri mübadilə etmək üçün toplaşırdılar.
  3. 1611-ci ildə Hollandiya Şərqi Hindistan şirkətinin səhmləri ilə ticarət edən Amsterdam birjası yaradıldı.
    Hollandiya Şərqi Hindistan Şirkətinin səhmlərinin kütləvi təklifi birjada ilkin IPO (Initial Public Offering) –şirkətin səhmlərinin tənzimlənən bazara ilkin kütləvi yerləşdirilməsidir) nümunəsi hesab olunur. Bu fikir o zaman investorlar üçün çox cəlbedici idi. Hətta Portuqaliya, İspaniya və Fransadakı gəmiçilik şirkətləri müstəmləkə şirkətlərinin genişlənməsinə imkan verən səhmlər buraxmağa başlayır.
  4. 1773-cü ildə səhm alqı-satqısı ideyası Londona gəldi.
    Birja treyderləri bir qəhvəxanada səhm mübadiləsinə başlayırlar. London Birjası 1801-ci ildə yaradılıb.
  5. 1792-ci ildə Nyu-York Fond Birjası (NYSE) təsis edildi və Amerika maliyyə bazarının mərkəzinə çevrildi.
    Wall Street yüksəldi. Beləliklə, XVIII əsrdə ABŞ maliyyə fəaliyyətinin mərkəzinə çevrildi. 1792 Nyu-York Fond Birjası (NYSE) Amerika maliyyə bazarlarının ürəyinə çevrildi.
  6. 19-cu əsrdə baş verən Sənaye İnqilabı ilə birjaların rolu əhəmiyyətli dərəcədə artdı. Şirkətlər böyüdü və səhmlər investorlar arasında populyarlaşdı. Eyni zamanda sənaye sahələri də inkişaf edirdi.
  7. Birjaların tənzimlənməsi və nəzarəti 20-ci əsrdə daha da əhəmiyyət kəsb etməyə başladı.
    Hökumətlər birjalarda ticarəti ədalətli və nizamlı etmək üçün səy göstərirdilər. Başqa sözlə, müxtəlif qayda və qanunlar tətbiq olunmağa başladı.
  8. 20-ci əsrin ikinci yarısında birjalar dünya miqyasına çıxmağı bacardı.
    Fond bazarları XX əsrin ikinci yarısında qlobal ölçülərə çatdı. Beynəlxalq ticarətin artması ilə birjalar arasında əməliyyatlar da artdı. Bundan əlavə, qlobal birja ticarəti sürətlə genişlənirdi.
  9. Elektron ticarət platformaları 20-ci əsrin sonlarına doğru geniş yayılmağa başladı.
    Texnologiyanın inkişafı fond bazarlarının fəaliyyətini dəyişdi. Alqı-satqı əməliyyatları daha sürətli və səmərəli oldu.
  10. 21-ci əsrdə fond bazarları qlobal maliyyə bazarlarının mühüm hissəsinə çevrilmişdir.
    Bu gün fond bazarları qlobal maliyyə bazarını istiqamətləndirir. Birjalarda səhmlər, mallar, istiqrazlar, kriptovalyutalar və digər maliyyə alətləri alınır və satılır.

Effektiv danışıqlar aparmaq

Net Finance MMC BATNA

Effektiv danışıqlar aparmaq- daha yaxşı razılaşma əldə etmək, konflikti həll etmək və ya karyeranızda yüksəlmək kimi bir çox vəziyyətdə sizə kömək edə biləcək bir bacarıqdır. Danışıqları daha inamlı və uğurla aparmağınıza kömək edəcək çoxlu məsləhətlər və strategiyalar var:

Danışıqlara başlamazdan əvvəl nəyi və niyə əldə etmək istədiyinizə dair aydın təsəvvürünüz olmalıdır. Siz danışıq zamanı itirə biləcəyiniz və ya imtina etməli olduğunuz məqamlardansa, məqsədinizi müsbət və cəlbedici şəkildə necə təqdim edəcəyinizi düşünməlisiniz. Məsələn,bu cür demək əvəzinə:
“Mənə daha yüksək maaş lazımdır, çünki icarə haqqını ödəyə bilmirəm” əvəzinə, “Mən öz bacarığımı və komandaya töhfəmi əks etdirən maaş artımını müzakirə etmək istəyirəm” deyə bilərsiz. Bu üslublasiz, qarşı tərəfə sizinlə razılaşmanın faydalarını göstərə bilərsiniz.

  • Hazırlaşın və məşq edin. Müzakirə – bu yerində improvizə edə biləcəyiniz bir şey deyil. Siz araşdırma aparmalı və bacarıqlarınızın və ya göstərəcəyiniz xidmətin bazar dəyəri, qarşı tərəfin maraqları və ehtiyacları, hər iki tərəf üçün mövcud olan alternativlər və seçimlər kimi müvafiq məlumatları toplamalısınız.
    Siz dostunu, mentorunuz və s. İlə müzakirəni məşq edə bilərsiz. Bu, sizə mümkün sualları, etirazları və ssenariləri qabaqcadan görməyə, ünsiyyət və inandırma bacarığınızı təkmilləşdirməyə kömək edəcək.
  • Zaman seçin. Zaman həll edici məqamlardan biridir. Siz hər iki tərəf üçün əlverişli və rahat olan vaxt və məkanı seçməli, siz və ya qarşı tərəf stresli, yorğun, ac və ya fikri yayınıq olduqda danışıqlardan çəkinməlisiniz.
    Siz həmçinin danışıqlara təsir edə biləcək müddət və məhdudiyyətlərdən xəbərdar olmalı və onlardan öz xeyrinizə istifadə etməlisiniz.
    Məsələn, əgər qarşı tərəfin qərar qəbul etmək üçün məhdud vaxta malik olduğunu bilirsinizsə, bundan daha yaxşı sövdələşməni müzakirə etmək üçün rıçaq kimi istifadə edə bilərsiniz.
  • Buna söhbət kimi yanaşın. Danışıqlar döyüş və ya rəqabət deyil.
    Bu, fərqli baxış bucağı və məqsədləri olan, eyni zamanda bəzi ortaq nöqtələrə və qarşılıqlı maraqlara malik olan iki və ya daha çox tərəf arasında dialoqdur.
    Danışıqlara hörmət, maraq və empatiya ilə yanaşmalı və qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini, motivlərini və emosiyalarını anlamağa çalışmalısınız.
    Siz həmçinin aktiv şəkildə dinləməli, aydın suallar verməli, müsbət bədən dili və səs tonundan istifadə etməlisiniz.
    Münasibət və inam yaratmaqla siz danışıqlar prosesini asanlaşdıracaq, əməkdaşlıq mühiti yarada biləcəksiniz.
  • Soruşun. Danışıqların ən mühüm hissəsi istənilən nəticəni əks etdirən sual və ya təklif verməkdir. Özünə inamlı və iddialı olmalısan, lakin bu, aqressiv və ya təkəbbürlü görünməməlidir. Siz həmçinin çevik və güzəştə getməyə hazır olmalısınız, lakin zəiflik, aşırı istək əsla nümayiş etdirməyin.
  • Bəzən qarşı tərəf çətin adam ola bilər. Agqessiv, məntiqsiz və ya ortaq nöqtəyə gəlmək istəməyən, fərqli dərəcələrdə qeyri adekvat davranan həmsöhbətlə danışmaq üçün bəzi strategiyalar var. Onunla razılaşmaq müşkül ola bilər ancaq mümkünsüz deyil.
  • Sakit olun. Qarşı tərəfin taktikasının sizi qorxutmasına və məyus etməsinə imkan verməyin. Sakitliyinizi və peşəkarlığınızı qoruyun. Emosional və ya müdafiə reaksiyalarından qaçının. Siz emosiyalarınızı idarə etmək və diqqətinizi cəmləmək üçün nəfəs alıb-verin, fasilə yaradın və konsentrasiyanı qoruyun.
  • Hazırlıqlı olun, ev tapşırığınızı edin. Təklifinizin bazar dəyəri, qarşı tərəfin maraqları və ehtiyacları, hər iki tərəf üçün mövcud olan alternativlər və variantlar kimi müvafiq məlumatları toplayın. Əgər müzakirə uğursuz olarsa, müzakirə olunmuş təklifi ən uğurulu alternative (BATNA- Best Alternative To a Negotiated Agreement) planı hazırlamalısız. Güclü BATNA-ya sahib olmaq sizə danışıqlarda daha çox güvən və təsir imkanları verəcək.
  • Qaba ol. Qarşı tərəfin sərt danışıqlar taktikasını qeyd etməkdən və birbaşa onlara meydan oxumaqdan çəkinməyin. Onların zəif tərəflərini müəyyən etmək və fərziyyələrini yoxlamaq üçün suallar vermək, sübut tələb etmək və ya həll yolları təklif etmək kimi üsullardan istifadə edə bilərsiniz. Siz həmçinin iddialı olmalı, tələb və təkliflərinizi aydın və əminliklə bildirməlisini.

İstər siyasətçi ol, istər sahibkar, istər xidmət sat, istər al, həyatımızın hər anında özümüzü müzakirələrin içində tapırıq.
Effektiv və dürüst müzakirələr aparmaq üçün sizə bəzi məsləhətlər topladıq. Ümid edirik ki, bu məsləhətlər sizin üçün faydalı və maraqlı olacaq.

Müzakirə olunan anlaşma üçün ən yaxşı digər alternativ olaraq adlandırılan BATNA(Best Alternative To a Negotiated Agreement) 1981-ci ildə müzakirə literaturuna girmiş bir qavramdır. BATNA tərəflərin razılığa gələ bilmədiyi təqdirdə B planının varlığını təmin edir. B planı; Müqavilə bağlayacaq qurumdan əlavə, məhkəməyə müraciət etmək, vasitəçidən istifadə etmək, hətta koalisiya yaratmaqla danışıqlar aparılan digər tərəfi zəiflətmək kimi başqa alternativlər də ola bilər. 1996-cı ildə Temple Universitetində BATNA-nın danışıqlar masasındakı gücü ilə bağlı aparılan araşdırma göstərir ki, danışıqlar prosesi zamanı güclü BATNA-ya malik olan tərəf danışıqlar masasında daha üstün olur. Bu səbəbdən danışıqlar masası arxasında zəif BATNA-sı olan şəxsin BATNA-nı qarşı tərəfdən gizlətməsi düzgün yanaşma olardı. Həmçinin Dr. Schaerer-in rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupunun apardığı araşdırmanın nəticələri göstərir ki, BATNA-nın olmaması onun zəif olmasından daha yaxşıdır.
BATNA-ya müraciət edərkən, masaya gətirilən dəyər yaxşı təhlil edilməli və obyektiv yanaşmalıdır, çünki tərəflər danışıqlar masasına oturduqda, əllərində olan arqumentlərin qarşı tərəfin arqumentlərindən daha güclü olduğuna inanır və həddən artıq öz güvən yaşayırlar . Stenford Universitetində bu mövzuda aparılan araşdırma göstərir ki, tərəflər mövcud mübahisənin onların xeyrinə həll olunacağına daha çox inanırlar. Bu səbəbdən ötrü BATNA tətbiq olunarsa, razılığın əldə oluna biləcəyi məsələdən imtina ediləcək. Bundan əlavə, BATNA-ya müraciət, sektorların və şirkətlərin bir-biri ilə sıx bağlı olduğu və uzunmüddətli əlaqələrin vacib olduğu müasir bazarlarda əlaqələrə zərər verə bilər. Bu baxımdan hər iki tərəf üçün qısa və uzunmüddətli zərərləri yaxşı təhlil etmək vacibdir.
BATNA “Rezervasiya” nöqtəsinin, yəni danışıqlar aparan tərəflərdən birinin qarşı tərəflə razılaşıb-razılaşmamasına biganə qaldığı ən pis ssenarinin növbəti addımıdır. Bunun nəticəsidir ki, tərəflər BATNA-nı son ana qədər saxlamağa meyllidirlər, çünki danışıqlar masasında alternativin birbaşa irəli sürülməsi mümkün fikir ayrılıqlarına gətirib çıxaracaq.

BATNA, danışıqlar aparan tərəflərin masadan nə vaxt ayrılacaqlarını və masadan ayrıldıqları zaman hansı yolu izləyəcəklərini bilmələri üçün bir yol xəritəsi təmin etdiyi və danışıqlar masasından əldə ediləcək qazanclara təsir etdiyi üçün yaxşı danışıqlar prosesinin əvəzedilməz hissəsidir. Bu səbəbdən tərəflər mövcud BATNA-nı diqqətlə dəyərləndirməli, ondan lazımi vaxtda istifadə etməli və bunun doğuracağı nəticələri təhlil etməlidir.

Sizin kiçik və orta biznesinizin maliyyə departmenti

Maliyyə şöbəsi hər hansı bir təşkilatın mühüm hissəsidir, çünki o, şirkətin maliyyə sağlamlığı ilə bağlı bütün funksiyaları yerinə yetirir. Maliyyə şöbəsinin əsas vəzifələrinə aşağıdakılar daxildir:

1. Mühasibat uçotu: Satışlar, xərclər, aktivlər, öhdəliklər və kapital kimi biznesin maliyyə əməliyyatları və fəaliyyətlərinin hesabatını əhatə edir. Mühasibat uçotu həmçinin biznesin müvafiq vergi qanun və qaydalarına uyğunluğunu təmin edir. Mühasibat uçotunu kreditor borcları, debitor borcları, əmək haqqı və maliyyə hesabatları kimi alt funksiyalara bölmək olar.

2. Maliyyə Planlaması və Təhlili: Bu, maliyyə fəaliyyətinin və biznesin vəziyyətinin təhlilini, həmçinin gələcək tendensiyaların və ssenarilərin proqnozlaşdırılmasını əhatə edir. Maliyyə planlaşdırması və təhlili biznesə büdcə, investisiya, maliyyələşdirmə və inkişaf strategiyaları haqqında əsaslandırılmış qərarlar qəbul etməyə kömək edir.

3. Xəzinədarlıq və Pul vəsaitlərinin idarə edilməsi: Buraya biznesin pul vəsaitlərinin hərəkətinin idarə edilməsi və maliyyə resurslarından istifadənin optimallaşdırılması daxildir. Xəzinədarlıq və pul vəsaitlərinin idarə edilməsi həmçinin banklar, investorlar və kreditorlar kimi xarici tərəflərlə qarşılıqlı əlaqəni əhatə edir.

4. Risklərin idarə edilməsi və daxili nəzarət. Buraya biznesə təsir edə biləcək potensial risklərin və qeyri-müəyyənliklərin a.karlanması, qiymətləndirilməsi və azaldılması daxildir. Risklərin idarə edilməsi və daxili nəzarət həmçinin maliyyə məlumatlarının və əməliyyatlarının etibarlılığını və bütövlüyünü təmin etmək üçün siyasət və prosedurların işlənib hazırlanması və monitorinqini əhatə edir.

Maliyyə şöbəsinin strukturu və ölçüsü biznesin xarakterindən və həcmindən asılı olaraq dəyişə bilər. Kiçik və Orta Sahibkarlar üçün tipik maliyyə şöbəsi aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirə bilər:

Maliyyə Direktoru: Bu, biznesin ümumi maliyyə strategiyasına və funksiyalarına nəzarət edən və idarə edən yüksək səviyyəli icraçıdır. MD biznesin maliyyə sağlamlığının və davamlılığının təmin edilməsinə cavabdehdir və digər maliyyə işçilərinə strateji rəhbərlik və istiqamət verir.

Nəzarətçi: Bu, müəssisənin mühasibat uçotu və hesabat fəaliyyətinə nəzarət edən və əlaqələndirən menecerdir. Nəzarətçi maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünə və vaxtında verilməsinə, mühasibat uçotu standartlarına və qaydalarına uyğunluğuna cavabdehdir.

Mühasib: Bu, əməliyyatların qeydə alınması, hesabların uzlaşdırılması, fakturaların hazırlanması və ödənişlərin işlənməsi kimi gündəlik mühasibat işlərini yerinə yetirən peşəkardır. Mühasib həmçinin maliyyə və digər hesabatların hazırlanmasında, habelə vergi bəyannamələrinin verilməsində cavabdehsir.

Maliyyə Analitiki: Bu, maliyyə məlumatlarını təhlil edən, maliyyə proqnozlarını hazırlayan peşəkardır. Maliyyə analitiki həm də biznesin maliyyə nəticələrini və vəziyyətini qiymətləndirməyə kömək edə bilər, həmçinin qərarların qəbulu üçün tövsiyələr və ideyalar təqdim edə bilər.

Yuxarıda qeyd olunan işçi kollektivini işə götürmək sizin maliyyənizə yükdür. Biz bütün bu funksiyaları yerinə yetirməkdə sizə kömək edə bilərik.

Vergilər və Süni İntellekt: Təsir və Perspektivlər

Giriş:

Süni intellektin (AI) inkişafı insan həyatının müxtəlif sahələrinə dərin təsir göstərir. Bu bloqda biz süni intellektin vergi sahəsinə necə təsir etdiyini və bu texnologiyanın inkişafı ilə hansı imkanların açıldığını nəzərdən keçirəcəyik.

1. Vergi proseslərinin avtomatlaşdırılması: Süni intellekt mürəkkəb vergi proseslərini avtomatlaşdırmağa, məlumatların işlənməsini sürətləndirməyə və səhvlərin baş vermə ehtimalını azaltmağa imkan verir. Süni intellekt sistemləri vergiləri dəqiq hesablamaq və qanunlara riayət etmək üçün böyük həcmdə məlumatı təhlil edə bilir.

2. Vergi yükünün proqnozlaşdırılması: İqtisadi məlumatları və tendensiyaları təhlil etmək üçün süni intellektdən istifadə şirkətlərin və vətəndaşların vergi yükünü daha dəqiq proqnozlaşdırmağa imkan verir. Bu, büdcənizi planlaşdırmağa və gözlənilməz maliyyə öhdəliklərindən qaçmağa kömək edir.

3. Vergi saxtakarlığına qarşı mübarizə: Süni intellekt vergi bəyannamələrində anomaliyaları və qeyri-adi nümunələri aşkar edə bilir ki, bu da saxtakarlığı aşkar etməyə kömək edir. Maşın öyrənmə alqoritmləri daha yaxşı nəzarət təmin edərək şübhəli nümunələri və əməliyyatları müəyyən edə bilər.

4. Süni intellekt və vergi optimallaşdırılması: Süni intellektin inkişafı ilə məlumatların daha dərin təhlili və vergi strategiyalarının optimallaşdırılması yollarının tapılması üçün imkanlar yaranır. Alqoritmlər vergi öhdəliklərinin minimuma endirilməsini nəzərə alaraq biznesin strukturlaşdırılması üzrə tövsiyələr verə bilər.

5. Çətinliklər və etik aspektlər: Süni intellektin inkişafı ilə avtonom sistemlər üçün vergi öhdəliyinin müəyyən edilməsi və ya süni intellektlə əlaqəli fəaliyyətlərin vergiyə cəlb edilməsi kimi yeni mürəkkəbliklər yaranır. Etik mülahizələri nəzərə alaraq müvafiq qanun və qaydaların hazırlanması vacibdir.

6. Perespektivlər: Süni intellekt vergi mənzərəsini dəyişməyə, prosesin səmərəliliyini artırmağa, dəqiqliyi artırmağa və riski azaltmağa davam edəcək. Buna baxmayaraq, ədaləti və sosial məsuliyyəti təmin etmək üçün avtomatlaşdırma və insan nəzarəti arasında balans yaratmaq lazımdır.

Nəticə:

Süni intellekt vergilər də daxil olmaqla bir çox sahələrə yenilik və dəyişiklik gətirir. Süni intellektin inkişafı ilə prosesləri tənzimləmək, fırıldaqçılıqla mübarizə aparmaq və daha ədalətli vergi sistemi yaratmaq üçün yeni imkanlar açılır. Lakin bu inkişafın etik və sosial tərəflərini diqqətlə təhlil etmək lazımdır.

PS. Yeri gəlmişkən bu bloqu elə həmçinin süni intellekt proqramı ChatGPT yazdı)