Birja

Dünyada fond bazarı İlk dəfə nə vaxt meydana çıxdı?
10 maddədə birja tarixi.
Fond bazarı maliyyə dünyasının mərkəzindədir və əsrlər boyu insanların diqqətini cəlb edib. Ticarət, kapital və investisiya mərkəzinə çevrilmişdir. Bundan əlavə, birjanın uzun bir tarixi var. Başqa sözlə desək, birjanın təkamülü insanların öz mallarını mübadilə etməyə başladığı dövrlərdən dünya iqtisadiyyatına təsir göstərmişdir. Əgər hazırsınızsa, gəlin birja tarixində maraqlı səyahətə çıxaq!

1. Fond bazarı anlayışının mənşəyi orta əsrlərə təsadüf edir.
   Birja anlayışı ilk dəfə orta əsrlərdə yaranmışdır. Beləliklə, bu, çox qədim ticarət sistemidir. O illərdə tacirlər mallarını alıb satmaq üçün bazarlardan istifadə edirdilər.
2. 1531-ci ildə Belçikanın Antverpen şəhərində ilk rəsmi birja yaradılmışdır.
   Burada brokerlər və borc verənlər borc sənədlərini və vekselləri mübadilə etmək üçün toplaşırdılar.
3. 1611-ci ildə Hollandiya Şərqi Hindistan şirkətinin səhmləri ilə ticarət edən Amsterdam birjası yaradıldı.
   Hollandiya Şərqi Hindistan Şirkətinin səhmlərinin kütləvi təklifi birjada ilkin IPO (Initial Public Offering) –şirkətin səhmlərinin tənzimlənən bazara ilkin kütləvi yerləşdirilməsidir) nümunəsi hesab olunur. Bu fikir o zaman investorlar üçün çox cəlbedici idi. Hətta Portuqaliya, İspaniya və Fransadakı gəmiçilik şirkətləri müstəmləkə şirkətlərinin genişlənməsinə imkan verən səhmlər buraxmağa başlayır.
4. 1773-cü ildə səhm alqı-satqısı ideyası Londona gəldi.
   Birja treyderləri bir qəhvəxanada səhm mübadiləsinə başlayırlar. London Birjası 1801-ci ildə yaradılıb.
5. 1792-ci ildə Nyu-York Fond Birjası (NYSE) təsis edildi və Amerika maliyyə bazarının mərkəzinə çevrildi.
   Wall Street yüksəldi. Beləliklə, XVIII əsrdə ABŞ maliyyə fəaliyyətinin mərkəzinə çevrildi. 1792 Nyu-York Fond Birjası (NYSE) Amerika maliyyə bazarlarının ürəyinə çevrildi.
6. 19-cu əsrdə baş verən Sənaye İnqilabı ilə birjaların rolu əhəmiyyətli dərəcədə artdı. Şirkətlər böyüdü və səhmlər investorlar arasında populyarlaşdı. Eyni zamanda sənaye sahələri də inkişaf edirdi.
7. Birjaların tənzimlənməsi və nəzarəti 20-ci əsrdə daha da əhəmiyyət kəsb etməyə başladı.
   Hökumətlər birjalarda ticarəti ədalətli və nizamlı etmək üçün səy göstərirdilər. Başqa sözlə, müxtəlif qayda və qanunlar tətbiq olunmağa başladı.
8. 20-ci əsrin ikinci yarısında birjalar dünya miqyasına çıxmağı bacardı.
   Fond bazarları XX əsrin ikinci yarısında qlobal ölçülərə çatdı. Beynəlxalq ticarətin artması ilə birjalar arasında əməliyyatlar da artdı. Bundan əlavə, qlobal birja ticarəti sürətlə genişlənirdi.
9. Elektron ticarət platformaları 20-ci əsrin sonlarına doğru geniş yayılmağa başladı.
   Texnologiyanın inkişafı fond bazarlarının fəaliyyətini dəyişdi. Alqı-satqı əməliyyatları daha sürətli və səmərəli oldu.
10. 21-ci əsrdə fond bazarları qlobal maliyyə bazarlarının mühüm hissəsinə çevrilmişdir.
    Bu gün fond bazarları qlobal maliyyə bazarını istiqamətləndirir. Birjalarda səhmlər, mallar, istiqrazlar, kriptovalyutalar və digər maliyyə alətləri alınır və satılır.